आई- सुरुवातीचं विश्व आणि विश्वासाची सुरुवात

‘जगावर आणि स्वत:वर असणारा विश्वास’ ही माणूस म्हणून घडण्यासाठी अत्यंत आवश्यक गोष्ट. अगदी तान्ह्या बाळालाही गरजेची असणारी.

‘जगावर आणि स्वत:वर असणारा विश्वास आकाराला येण्यासाठी  बाळाशी त्याच्या आईचं किंवा आईसारख्या कुणाचं तरी नातं फार महत्त्वाचं असतं. ‘प्रेम-विश्वास ‘ ह्या संकल्पनेची सुरुवात ह्याच नात्याने होते. बाळाच्या शारीरिक गरजा पूर्ण करण्याबरोबरच बाळाला comfort देणं, त्याच्या रडण्याला response देणं, त्याला मायेने जवळ घेणं आणि त्याला कळत नसलं तरीही, ‘भूक लागली शोनाला…आत्ता येते हं पिल्लू’ असं काहीतरी बोलणं विश्वास संपादन करण्यासाठी  खूप आवश्यक असतं. हे सगळं सातत्याने पुरवणंही गरजेचं असतं.

सुरुवातीचे सहा आठवडे बाळाला काहीच कळत नाही. पण त्याकाळात आजूबाजूच्या परिसराची ओळख मात्र होत असते. आपल्या प्रत्येक हाकेला  कुणीतरी ‘ओ’ देतंय हे ह्या काळात बाळाला कळते. अर्थात, हीच आपली आई हे कळायला थोडा अवकाश असतो. साधारण तिसऱ्या महिन्यापासून ‘हीच ती बाई हं, जी मला मायेने जवळ घेते हे बाळाला कळू लागतं.’ मग हुं..हुं करणे, हसणे ह्या गोष्टींना सुरुवात होते. अर्थात ह्याकाळात आईऐवजी कुणीही घेतलं तरी फारसा फरक पडत नाही. गप्पा मारण्याला आईनेही response दिला कि मग एक छान bond तयार होतो, आईमध्ये आणि बाळामध्ये.

तो हळूहळू इतका strong होतो कि, सातव्या महिन्याच्या आसपास ‘आई’ हे जणू सर्वस्व असतं. कुणीही घेतलेलं असलं तरीही आईजवळ जायचं असतं. सेपरेशन anxiety येते. ह्या वयातली अशी सेपरेशन anxiety हे एका निकोप नात्याचं लक्षण आहे.

ह्या नात्यांमध्ये मग हळूहळू(नवव्या महिन्याच्या आसपास) बाबा, आज्जी-आजोबा, काका-मामा ह्या लोकांचा समावेश होतो. बाळ सोशल होण्याची ही सुरुवातच असते म्हणा ना.’आईबरोबरच माझ्या आयुष्यात हे लोक आहेत जे मला मदत करतात. अडचणीच्यावेळी धावून येतात.’ हे आता बाळाला कळू लागतं.

आईवरचा  विश्वास मुलाला आयुष्यभर उपयोगी पडतो. कारण इथेच मूल ‘जग चांगलं आहे’, हे शिकतं. विश्वास ठेवायला शिकतं. आत्मविश्वासाचा, आशावादी असण्याचा पाया इथे घातला जातो.